دکتر داوری و علم دینی

بسم الله

این روزها نامه ای که دکتر داوری درباره ی علم دینی نوشته به صورتهای مختلف در فضای مجازی منتشر می شود. متأسفانه این مدل حرفها معمولاً برای عده ی زیادی ایجاد سوء تفاهم می کند. این مدل حرفها، فارغ از درست یا نادرست بودنش، قطعاً سیاسی نیست؛ اما عده ای دوست دارند به قضیه بُعد سیاسی بدهند. همان طور که از آن طرف وقتی داوری #غرب را نقد می کند، نقدش با نقدهای سیاسی و روزمره زمین تا آسمان فرق دارد.
سخنان امثال داوری آن قدر سطحی نیست که برای فهم یک صفحه اش، خواندن همان یک صفحه کافی باشد. مراد داوری از "غرب"، "علم"، "علم انسانی"، "عالم دینی" و... و مثلاً تقدم زمانی یا رتبی عالم دینی بر علم دینی، لزوماً همان چیزی نیست که به ذهن هر فردی ـ ولو استاد دانشگاه ـ می رسد.
قطعاً این دیدگاه دکتر داوری ارزش اندیشیدن و دقت و مطالعه دارد (و البته این سخن هم چیزی نیست که دکتر داوری جدیداً اظهار کرده باشد؛ و آنهایی که اهل تحقیق در بحث علم دینی هستند با این نگاه آشنا بوده اند). اما جو گیر شدن در موافقت یا مخالفت با آن درست نیست و قطعاً با سَبک دکتر داوری نیز ـ که تفکر و فهم عمیق است ـ ناسازگار است. اگر کسی می خواهد برای این اظهار نظر به داوری فحش بدهد یا ذوق زده شود، مختار است؛ ولی از راه درست دور افتاده. برای فهم درست و پذیرش یا نقد نظر دکتر داوری، باید با ادبیات و فضای فکری ایشان آشنا بود و این آشنایی هم یک روزه به دست نمی آید.
اگر کسی واقعاً دنبال فهم دیدگاه این متفکر است، شاید ناچار باشد دست کم این سه کتاب او را بخواند: درباره ی غرب، درباره ی علم، علوم انسانی و برنامه ریزی توسعه.

پ.ن. نکته ی آخر هم این است که در بحث علم دینی، هنوز بر سر اصطلاحات توافق وجود ندارد. ممکن است متفکری بگوید علم دینی امتناع دارد و آن دیگری بگوید ممکن است و سخن این دو هم تناقض نداشته باشد؛ بلکه دعوا بر سر نام گذاری باشد. در هر حال چه بسا این حرفهای عمیق، در فضای بی در و پیکر و سطحی شبکه های اجتماعی به فنا بروند!